دتکتور دودی یکی از اصلی‌ترین اجزای سیستم اعلام حریق است که وظیفه آن تشخیص دود در مراحل ابتدایی آتش‌سوزی و ارسال سیگنال هشدار به کنترل‌پنل مرکزی است.

این دستگاه با حسگرهای حساس خود، تغییرات ناشی از وجود ذرات دود در هوا را شناسایی کرده و قبل از گسترش آتش، هشدار لازم را صادر می‌کند. به‌این‌ترتیب، ساکنان یا نیروهای ایمنی فرصت دارند سریع‌تر واکنش نشان دهند و از وقوع خسارت‌های سنگین جلوگیری کنند.

اهمیت استفاده از دتکتور دودی فقط در نجات جان افراد خلاصه نمی‌شود، بلکه نقش بزرگی در کاهش آسیب به تجهیزات، کالاها و زیرساخت‌های ساختمان دارد. در بسیاری از حوادث آتش‌سوزی، سیستم اعلام حریق دودی توانسته قبل از شعله‌ور شدن آتش، منبع دود را شناسایی کند و از فاجعه جلوگیری کند. به همین دلیل، نصب دتکتورهای دودی استاندارد در ساختمان‌های مسکونی، اداری و صنعتی، یکی از الزامات ایمنی محسوب می‌شود.

انواع دتکتور دودی چیست؟

هر نوع دتکتور دودی با توجه به محیط، نوع آتش‌سوزی و سطح حساسیت مورد نیاز، عملکرد متفاوتی دارد. در ادامه، انواع اصلی دتکتور دودی را معرفی می‌کنیم:

۱. دتکتور دودی یونیزه (Ionization Smoke Detector)

این مدل دارای دو صفحه فلزی و مقدار کمی مواد رادیواکتیو است که هوا را درون محفظه یونیزه کرده و باعث عبور جریان الکتریکی می‌شود. زمانی که ذرات دود وارد این محفظه می‌شوند، جریان الکتریکی مختل شده و دستگاه هشدار می‌دهد.

دتکتورهای یونیزه در تشخیص دود ناشی از سوختن سریع و شعله‌دار (مثل کاغذ یا بنزین) عملکرد بسیار خوبی دارند و معمولاً در محیط‌های صنعتی و انبارهایی با احتمال آتش سریع استفاده می‌شوند.

مزایا:

• واکنش سریع به دودهای حاصل از آتش‌سوزی‌های شعله‌دار
• ساختار ساده و قیمت مناسب
• مناسب برای محیط‌های باز و صنعتی

۲. دتکتور دودی نوری (فتوالکتریک – Photoelectric Smoke Detector)

این نوع از یک منبع نور (LED) و یک سنسور نوری استفاده می‌کند. در حالت عادی، نور مستقیم به حسگر نمی‌رسد، اما وقتی دود وارد محفظه می‌شود، ذرات آن نور را پراکنده کرده و حسگر فعال می‌شود.

دتکتور نوری برای آتش‌سوزی‌های کند و دودزا، مانند سوختن پارچه، کابل یا چوب، بهترین انتخاب است. به دلیل کاهش هشدارهای کاذب، این مدل در فضاهای اداری، هتل‌ها و منازل بیشترین کاربرد را دارد.

مزایا:

• حساسیت بالا به دودهای غلیظ و کند
• احتمال بسیار کم هشدار اشتباه
• ایده‌آل برای محیط‌های بسته و پرجمعیت

۳. دتکتور دودی ترکیبی (Dual Sensor Smoke Detector)

این دتکتور ترکیبی از دو فناوری یونیزه و نوری است تا هر دو نوع دود (سریع و کند) را تشخیص دهد. به همین دلیل، دقت بالاتری دارد و احتمال هشدار اشتباه در آن بسیار پایین است. معمولاً در ساختمان‌های چندمنظوره، بیمارستان‌ها یا مراکز مهم استفاده می‌شود تا پوشش تشخیصی کامل‌تری ایجاد کند.

مزایا:

• شناسایی هر دو نوع آتش‌سوزی (دودزا و شعله‌دار)
• دقت و اطمینان بالا در عملکرد
• کاهش خطای هشدار و مناسب برای پروژه‌های حساس

۴. دتکتور دودی مکشی (Aspirating Smoke Detector – ASD)

دتکتور مکشی یکی از پیشرفته‌ترین مدل‌هاست که از طریق لوله‌های باریکی هوا را از بخش‌های مختلف فضا به داخل دستگاه مکش کرده و نمونه را به‌صورت مداوم تحلیل می‌کند. به محض وجود ذرات دود حتی در کمترین غلظت، هشدار صادر می‌شود. این مدل در محیط‌هایی که تشخیص سریع حیاتی است، مثل دیتاسنتر، اتاق کنترل، موزه یا کارخانه‌های حساس استفاده می‌شود.

مزایا:

• تشخیص فوق‌سریع قبل از قابل مشاهده شدن دود
• امکان نصب در فضاهای بسته یا دارای تهویه
• مناسب برای مراکز حساس و سیستم‌های حیاتی

۵. بیم دتکتور (Beam Smoke Detector)

دتکتور پرتویی یا همان بیم دتکتور از یک فرستنده و گیرنده تشکیل شده که پرتو نوری میان آن‌ها عبور می‌کند. اگر دود در مسیر این پرتو قرار گیرد و شدت آن را کاهش دهد، دستگاه هشدار می‌دهد. بیم دتکتورها برای محیط‌های وسیع و مرتفع مانند سوله‌ها، سالن‌های تولید یا انبارها بسیار کاربردی هستند و می‌توانند ده‌ها متر فضا را با یک جفت فرستنده و گیرنده پوشش دهند.

مزایا:

• پوشش وسیع با تعداد کم دستگاه
• هزینه کمتر نسبت به نصب چندین دتکتور نقطه‌ای
• مناسب برای فضاهای باز، بلند و صنعتی

نکات مهم در خرید دتکتور دودی

انتخاب دتکتور دودی مناسب، مستقیماً بر کارایی و دقت سیستم اعلام حریق تأثیر دارد. پیش از خرید، باید نوع محیط، حساسیت مورد نیاز و استانداردهای ایمنی را بررسی کنید تا دستگاهی انتخاب شود که در شرایط واقعی عملکرد مطمئنی داشته باشد. از جمله نکات مهم برای خرید دتکتور دود عبارت است از:

• نوع محیط نصب: برای ساختمان‌های مسکونی یا اداری از مدل نوری یا ترکیبی استفاده کنید، اما در فضاهای صنعتی مدل یونیزه یا بیم دتکتور مناسب‌تر است.
• ارتفاع سقف و متراژ فضا: در سالن‌ها و سوله‌های بزرگ، بیم دتکتور بهترین گزینه است چون با یک دستگاه می‌توان سطح وسیعی را پوشش داد.
• سطح حساسیت مورد نیاز: در مکان‌های حساس مثل موزه یا دیتاسنتر، دتکتور مکشی انتخاب ایده‌آل است.
• استاندارد و گواهی ایمنی: حتماً دتکتورهایی را انتخاب کنید که دارای استانداردهای بین‌المللی مانند EN54 یا UL باشند.
• قابلیت اتصال به کنترل پنل اعلام حریق: اطمینان حاصل کنید که مدل انتخابی با برند و نوع سیستم مرکزی شما (متعارف یا آدرس‌پذیر) سازگار است.

در نهایت، مشورت با کارشناسان آسافایر قبل از خرید می‌تواند از بروز هزینه‌های اضافی و خطاهای نصب جلوگیری کند.

برندهای معتبر دتکتور دودی

در بازار سیستم‌های اعلام حریق، برندهای متعددی از اروپا، آسیا و ایران فعالیت دارند که هرکدام در زمینه فناوری، دقت و قیمت تفاوت‌هایی دارند. انتخاب برند معتبر در کنار نصب اصولی، مهم‌ترین عامل برای اطمینان از عملکرد دقیق دتکتور در زمان بروز حریق است. در ادامه، معروف‌ترین برندهای دتکتور دودی معرفی شده‌اند:

• آپولو (Apollo)

برند انگلیسی با سابقه طولانی در تولید تجهیزات اعلام حریق دقیق و قابل‌اعتماد. دتکتورهای آپولو به کیفیت بالا و سازگاری با انواع سیستم‌های آدرس‌پذیر شهرت دارند.

• هوچیکی (Hochiki)

شرکت ژاپنی باسابقه بیش از یک قرن در حوزه اعلام حریق، شناخته‌شده به خاطر دوام بالا و کارکرد پایدار در شرایط سخت محیطی.

• یونی پاس (Unipos)

تولیدکننده اروپایی (بلغارستان) با محصولات متعارف و آدرس‌پذیر دارای استاندارد EN54 و قیمت مناسب برای پروژه‌های متوسط.

• ویستا (Vista)

برند ایرانی با طراحی ساده و اقتصادی، مناسب برای پروژه‌های ساختمانی و سیستم‌های متعارف.

• سنس (SENS)

از برندهای معتبر داخلی با تولید دتکتورهای نوری و حرارتی دارای استاندارد ملی و عملکرد قابل‌اعتماد.

• زتا (Zeta)

برند انگلیسی معتبر با محصولات دقیق و بادوام که در پروژه‌های صنعتی و تجاری بزرگ استفاده می‌شود.

• اینیـم (INIM)

برند ایتالیایی با فناوری پیشرفته در تولید دتکتورهای آدرس‌پذیر هوشمند و طراحی مدرن.

• فایندر (Finder)

برند ایتالیایی فعال در حوزه تجهیزات الکترونیکی و حفاظتی، با برخی مدل‌های تخصصی اعلام حریق.

• جنت (Gent)

زیرمجموعه شرکت هانی‌ول انگلیس، مشهور به تولید دتکتورهای هوشمند با دقت بالا و کاهش هشدار کاذب.

• تله دیتا (Telle Data)

برند ایتالیایی با تمرکز بر سیستم‌های آدرس‌پذیر و کنترل پنل‌های مدرن با قابلیت شبکه‌سازی.

• آرگوس (Argus)

برند اروپایی تخصصی در ساخت دتکتورهای نوری و ترکیبی با طراحی صنعتی و عملکرد پایدار.

• پولون آلفا (Polon-Alfa)

تولیدکننده لهستانی باسابقه در سیستم‌های اعلام حریق صنعتی با تأییدیه‌های بین‌المللی.

• آریان

برند ایرانی با تولید سیستم‌های متعارف و آدرس‌پذیر با خدمات پس از فروش گسترده و قیمت رقابتی.

• ایمن گارد

شرکت ایرانی فعال در تولید دتکتورهای نوری، حرارتی و گازی با استاندارد ملی و کاربرد در ساختمان‌های متوسط.

• سایان

برند ایرانی اقتصادی با تمرکز بر تولید تجهیزات اعلام حریق برای پروژه‌های ساختمانی کوچک و متوسط.

• آساک

تولیدکننده داخلی انواع دتکتور دودی و حرارتی با قیمت مناسب و طراحی مقاوم.

• آریاک

یکی از برندهای معتبر ایرانی با دتکتورهای نوری و ترکیبی دارای گواهی استاندارد و گارانتی معتبر.

قیمت دتکتور دودی

قیمت دتکتور دودی به عوامل مختلفی بستگی دارد. برند، نوع فناوری، حساسیت سنسور، قابلیت اتصال به پنل آدرس‌پذیر، و خدمات پس از فروش از مهم‌ترین پارامترهای تعیین‌کننده قیمت هستند.

به‌طور کلی، دتکتورهای یونیزه و نوری از نظر قیمت اقتصادی‌ترند، در حالی که دتکتورهای ترکیبی و مکشی (ASD) به دلیل دقت و فناوری بالاتر، در رده قیمتی بالاتری قرار دارند. همچنین، بیم دتکتور با وجود هزینه اولیه بیشتر، برای فضاهای بزرگ مقرون‌به‌صرفه‌تر است چون به تعداد کمتری دستگاه نیاز دارد.

برای اطلاع از قیمت روز و موجودی انواع دتکتور دودی از برندهای معتبر مانند زتا، هوچیکی، سنس، آریاک و ایمن‌گارد، پیشنهاد می‌شود مستقیماً با کارشناسان فروش فروشگاه آسافایر تماس بگیرید تا مشاوره تخصصی و استعلام قیمت به‌روز دریافت کنید.