سیستم‌های اطفاء حریق گازی به عنوان یکی از روش‌های پیشرفته و مؤثر برای مقابله با آتش‌سوزی در فضاهای حساس و با تجهیزات ارزشمند، شناخته می‌شوند. این سیستم‌ها به جای استفاده از آب یا مواد شیمیایی، از گازهای خاصی مانند FM200، CO2 و IG55 برای خاموش کردن آتش بهره می‌برند. عملکرد این سیستم‌ها بر اساس کاهش اکسیژن یا مختل کردن فرآیند سوختن است که به سرعت آتش را کنترل می‌کند. در این مقاله، ابتدا به بررسی نحوه عملکرد سیستم‌های اطفاء حریق گازی و تجهیزات مرتبط با آن پرداخته و سپس عوامل مؤثر بر قیمت این تجهیزات و نکات کلیدی برای انتخاب سیستم مناسب در فضاهای مختلف ارائه می‌شود.

سیستم اطفاء حریق گازی چیست و چگونه کار می‌کند؟

سیستم‌های اطفاء حریق گازی یکی از روش‌های نوین و مؤثر در خاموش کردن آتش هستند که به ویژه در فضاهای حساس و تجهیزاتی که ممکن است با استفاده از سیستم‌های آبی آسیب ببینند، کاربرد دارند. این سیستم‌ها به جای استفاده از آب یا مواد شیمیایی، از گازهای خاصی برای خاموش کردن آتش بهره می‌برند. گازهای اطفاء حریق مانند FM200، CO2 و IG55 قادرند در زمانی کوتاه آتش را خاموش کرده و به این ترتیب از آسیب به تجهیزات، اسناد و اموال با ارزش جلوگیری کنند. نحوه عملکرد این سیستم‌ها به این صورت است که گازهای خاص وارد محیط می‌شوند و با کاهش اکسیژن، دمای آتش را کاهش می‌دهند یا فرآیند شیمیایی سوختن را مختل می‌کنند.

تجهیزات اطفاء حریق گازی و کاربردها

سیستم‌های اطفاء حریق گازی شامل اجزای مختلفی هستند که هرکدام نقش مهمی در عملکرد سیستم ایفا می‌کنند. برخی از تجهیزات اصلی در این سیستم‌ها عبارتند از:

کپسول‌های گاز: کپسول‌های گاز از جمله اجزای اصلی سیستم‌های اطفاء حریق گازی هستند که گاز مناسب برای خاموش کردن آتش را در خود نگه می‌دارند. این کپسول‌ها معمولاً از فلزاتی با مقاومت بالا ساخته می‌شوند و می‌توانند در برابر فشار بالای گازهای موجود در آن‌ها مقاوم باشند.

نازل‌ها: نازل‌ها برای پخش گاز در محیط مورد نظر طراحی شده‌اند. این اجزا باید به گونه‌ای باشند که گاز به صورت یکنواخت و در سراسر فضا پخش شود تا اثربخشی بالاتری در خاموش کردن آتش داشته باشند.

دتکتورها: دتکتورها برای شناسایی حریق و ارسال سیگنال به سیستم اطفاء حریق استفاده می‌شوند. این دستگاه‌ها به محض شناسایی حرارت یا دود در محیط، فرمان فعال‌سازی سیستم را ارسال می‌کنند.

پنل کنترل: پنل کنترل مغز متفکر سیستم اطفاء حریق است. این پنل اطلاعات ورودی از دتکتورها را پردازش کرده و در صورت تشخیص حریق، فرمانی برای فعال‌سازی سیستم صادر می‌کند. پنل کنترل همچنین وضعیت سیستم را تحت نظر دارد و خطاها یا مشکلات را گزارش می‌کند.

لوله‌کشی: لوله‌کشی‌ها به عنوان مسیر انتقال گاز از کپسول‌ها به نازل‌ها عمل می‌کنند. این لوله‌ها باید طراحی و نصب شوند تا جریان گاز به صورت مؤثر و بی‌وقفه انجام شود.

عوامل مؤثر بر قیمت تجهیزات اطفاء حریق گازی

قیمت تجهیزات اطفاء حریق گازی تحت تأثیر چندین عامل قرار دارد که باید در هنگام خرید و انتخاب سیستم مد نظر قرار گیرند:

• نوع گاز استفاده شده در سیستم اطفاء حریق تأثیر زیادی بر قیمت دارد. به عنوان مثال، گاز CO2 که یکی از رایج‌ترین گازها برای اطفاء حریق است، نسبت به گازهای جدیدتری مانند FM200 یا IG55 هزینه کمتری دارد. گازهای جدیدتر معمولاً اثربخشی بهتری دارند و زیست‌محیطی‌تر هستند، اما قیمت آن‌ها بیشتر از گازهای سنتی است.
• برند تولیدکننده سیستم اطفاء حریق گازی می‌تواند بر قیمت تأثیر بگذارد. برندهای معتبر معمولاً سیستم‌هایی با کیفیت بالاتر و پشتیبانی بهتری ارائه می‌دهند، که البته قیمت بالاتری نیز دارند.
• ظرفیت سیلندرهای گاز یکی دیگر از عواملی است که بر قیمت تأثیر می‌گذارد. سیستم‌های با ظرفیت بالاتر معمولاً گران‌تر هستند زیرا نیاز به تجهیزات بزرگ‌تر و پیچیده‌تری دارند.
• سیستم‌های اطفاء حریق گازی باید با استانداردهای ایمنی خاصی مطابقت داشته باشند. این استانداردها شامل مقررات زیست‌محیطی، ایمنی در برابر آتش و طراحی دقیق سیستم است. سیستم‌هایی که این استانداردها را رعایت می‌کنند معمولاً قیمت بالاتری دارند.

راهنمای انتخاب تجهیزات اطفاء حریق گازی

انتخاب تجهیزات اطفاء حریق گازی مناسب نیازمند بررسی دقیق نوع محیط، ویژگی‌های مواد قابل اشتعال و نیازهای خاص هر فضا است. در اینجا برخی نکات کلیدی برای انتخاب سیستم مناسب آورده شده است:

• بسته به نوع کاربری فضا (مثلاً اتاق سرور، انبار مواد شیمیایی یا کارگاه‌های صنعتی)، نوع گاز مناسب باید انتخاب شود. برای فضاهایی که نیاز به زمان خاموش شدن سریع دارند، گازهایی مانند FM200 یا Novec 1230 توصیه می‌شوند.
• هر سیستم اطفاء حریق باید مطابق با مساحت محیط نصب شود. برای محیط‌های بزرگ‌تر نیاز به گاز و کپسول‌های بیشتری است. بنابراین باید ظرفیت سیلندرها و تعداد نازل‌ها بر اساس مساحت فضا محاسبه شود.
• نوع موادی که در محیط قابل اشتعال هستند نیز باید در نظر گرفته شود. به عنوان مثال، برای محیط‌های حساس مانند مراکز داده یا اتاق‌های سرور که ممکن است با تجهیزات الکترونیکی و گران‌قیمت پر باشند، استفاده از گازهای غیر تخریبی مانند FM200 ترجیح داده می‌شود.
• علاوه بر قیمت خرید اولیه، باید هزینه‌های نگهداری و عمر مفید تجهیزات را نیز در نظر بگیرید. برخی از گازهای اطفاء حریق نیاز به نگهداری بیشتری دارند، در حالی که برخی دیگر هزینه‌های کمتری برای نگهداری دارند.

لیست قیمت تجهیزات اطفاء حریق گازی در سال ۱۴۰۳

کپسول‌های آتش‌نشانی پودر و گاز:

وزن کپسول	هزینه شارژ(ریال)
1 کیلو	1,200,000
2 کیلو	1,750,000
3 کیلو	2,450,000
4 کیلو	3,187,000
6 کیلو	4,425,000
12 کیلو	7,266,600
25 کیلو	13,500,000
50 کیلو	26,000,000
100 کیلو	45,000,000
250 کیلو	92,000,000

کپسول های آتش‌نشانی CO2

وزن کپسول	هزینه شارژ(ریال)
2 کیلو	1,650,000
3 کیلو	2,050,000
4 کیلو	2,470,000
5 کیلو	2,780,000
6 کیلو	3,500,000
10 کیلو	4,600,000
12 کیلو	5,100,000
30 کیلو	9,900,000

تجهیزات اعلام حریق

مدل تجهیزات	قیمت(تومان)
دتکتور دودی فتوالکتریک ZI-S 815	399,000
دتکتور حرارتی ZI-H 715	395,000
دتکتور ترکیبی دود و حرارت ZI-HSD 1015	499,000
دتکتور گاز (۲۲۰ ولت) ZI-G 915	1,699,000
دتکتور مونوکسید کربن ZI-CO 930	1,299,000
شستی اعلام حریق ZI-CP 85	299,000
شستی اعلام حریق ZI-CP 86	329,000
شستی اعلام حریق ZI-CP 95	349,000
آژیر فلاشر ZI-SS 81	389,000
آژیر فلاشر با ۳۰ تون صدا و ۳ سطحی ZI-SS 88	1,399,000
کنترل پنل اعلام حریق ۱۰ زون ZX-N 10 Pro	6,990,000