تفاوت سیستم های اعلام حریق متعارف و آدرس پذیر چیست؟

حفظ ایمنی جانی و مالی در ساختمان‌ها و مراکز خرید و سازه‌های صنعتی در مقابل آتش‌سوزی و حریق از اهمیت بالایی برخوردار است. سیستم‌های اعلام حریق برای شناسایی علائم آتش‌سوزی و هشدار دادن طراحی و ساخته شده‌اند. انواع مختلفی از سیستم‌های اعلام حریق وجود دارند که کاربردها و ویژگی‌های متفاوتی دارند. دونوع سیستم اعلام حریق متعارف و آدرس‌پذیر نیز از جمله پُرکاربردترین‌ها به حساب می‌آیند. در این محتوا به بررسی تفاوت سیستم های اعلام حریق متعارف و آدرس پذیر خواهیم پرداخت.

معرفی سیستم اعلام حریق متعارف

سیستم اعلام حریق متعارف را می‌توان به عنوان ساده‌ترین و پایه‌ای‌ترین نوع سیستم‌های اعلام حریق در نظر گرفت. این سیستم سال‌هاست که مورد استفاده قرار می‌گیرد و به دلیل ساختار ساده، هنوز هم در بسیاری از مکان‌های کوچک کاربرد دارد.

سیستم متعارف چگونه کار می‌کند؟

تصور کنید که ساختمان شما به چند بخش یا منطقه (Zone)  تقسیم شده، درست مثل نقشه‌ای که با خطوطی تقسیم‌بندی شده است. مثلاً: زون ۱ برای پارکینگ، زون ۲ برای طبقه اول و زون ۳ برای راهروها.

1. سیم‌کشی منطقه‌ای: در این سیستم، تمام دستگاه‌های تشخیص‌دهنده آتش (مانند دتکتورهای دود یا حرارت و شستی‌های اعلام حریق) که در یک منطقه خاص قرار دارند، با یک سیم‌کشی مشترک به پنل مرکزی متصل می‌شوند.
2. تشخیص حریق: وقتی آتش‌سوزی رخ می‌دهد و یکی از دتکتورهای آن منطقه فعال می‌شود، جریان الکتریکی کل آن مدار زون تغییر می‌کند.
3. اعلام هشدار: پنل مرکزی با مشاهده این تغییر جریان، متوجه می‌شود که در یکی از دتکتورهای متصل به آن زون، آتش‌سوزی رخ داده است.
4. محل یابی تقریبی: در نهایت، پنل صرفاً به شما اعلام می‌کند که اعلام حریق در زون شماره (X) رخ داده است. یعنی می‌داند آتش در طبقه دوم است، اما نمی‌داند دقیقاً کدام دتکتور در اتاق انبار فعال شده یا کدام دتکتور در اتاق مدیریت.

مزیت اصلی سیستم متعارف چیست؟

مزیت بزرگ این سیستم، سادگی و هزینه پایین‌تر آن است. نصب آن آسان بوده و برای ساختمان‌های کوچک، ساده یا آپارتمان‌ها که مساحت کم و تقسیم‌بندی واضحی دارند، کاملاً کافی و اقتصادی است.

در یک کلام، سیستم متعارف به شما می‌گوید که مشکل در کجا (منطقه) اتفاق افتاده است، اما نمی‌گوید کدام دستگاه دقیقاً آن را دیده است.

معرفی سیستم اعلام حریق آدرس‌پذیر

اگر سیستم متعارف شبیه به یک نقشه کلی بود، سیستم آدرس‌پذیر را می‌توان به یک سیستم هوشمند با قابلیت موقعیت‌یابی دقیق GPS تشبیه کرد. این سیستم یک راه‌حل مدرن و پیشرفته است که برای ساختمان‌های بزرگ و پیچیده طراحی شده است.

سیستم آدرس‌پذیر چگونه کار می‌کند؟

در این سیستم، هوش و دقت حرف اول را می‌زند. تفاوت اصلی اینجاست که در ساختار آدرس‌پذیر، تمام تجهیزات به جای اینکه فقط در یک زون قرار بگیرند، هویت و آدرس مخصوص به خودشان را دارند.

1. هویت‌دار کردن دستگاه‌ها: هر دستگاه (دتکتور دود، دتکتور حرارت، شستی اعلام حریق و…) یک شماره یا کد آدرس منحصر به فرد دارد. این کد دقیقاً مشخص می‌کند که آن دستگاه در کجای ساختمان قرار گرفته است (مثلاً: دتکتور شماره ۰۵۶ در انتهای راهروی طبقه سوم).
2. سیم‌کشی لوپ (حلقه): تمام این دستگاه‌های آدرس‌دار به جای سیم‌کشی مجزا برای هر زون، روی یک یا چند لوپ (حلقه سیم‌کشی) مشترک نصب می‌شوند. این کار سیم‌کشی را بسیار ساده‌تر و مرتب‌تر می‌کند.
3. تشخیص دقیق حریق: وقتی آتش‌سوزی رخ می‌دهد، دتکتور فعال شده آدرس دقیق خود را به پنل مرکزی ارسال می‌کند.
4. اعلام هشدار با جزئیات: پنل دیگر فقط نمی‌گوید آتش در طبقه سوم است. بلکه به وضوح و با دقت اعلام می‌کند: اعلام حریق در دتکتور شماره ۰۵۶، واقع در اتاق بایگانی طبقه سوم.

مزیت اصلی سیستم آدرس‌پذیر چیست؟

مزیت بزرگ سیستم آدرس‌پذیر، سرعت و دقت فوق‌العاده بالا در تعیین محل حادثه و همچنین هوشمندی آن است. این هوشمندی شامل قابلیت‌های زیر است:

اگر یکی از دتکتورها خراب شود یا نیاز به تمیزکاری داشته باشد، پنل به شما می‌گوید که دقیقاً کدام دتکتور مشکل دارد. حتی می‌توانید حساسیت دتکتورها را به صورت تکی و جداگانه تنظیم کنید (مثلاً دتکتور نزدیک آشپزخانه را کمتر حساس کنید تا با بخار کاذب آلارم ندهد).

تفاوت سیستم متعارف و آدرس‌پذیر (جدول مقایسه‌ای)

جدولی که در ادامه برایتان حاضر کردیم، تفاوت‌های کلیدی دو سیستم را از نظر نحوه کار، سیم‌کشی، هوشمندی، هزینه و مکان‌های مناسب، به طور کامل نشان می‌دهد:

جمع بندی

همانطور که دیدید، تفاوت اصلی میان سیستم‌های اعلام حریق متعارف و آدرس‌پذیر در سطح جزئیات و هوشمندی است. سیستم متعارف برای ساختمان‌های کوچک که تعیین محل حریق نیازمند جستجوی گسترده نیست، راهکاری قابل اعتماد و اقتصادی فراهم می‌کند و کافی است.

در مقابل، سیستم آدرس‌پذیر یک گام فراتر می‌رود و با ارائه آدرس دقیق به ویژه در مجتمع‌های عظیم، بیمارستان‌ها یا کارخانجاتی که هر ثانیه در زمان حریق حیاتی است، سرعت واکنش و ایمنی را به حداکثر می‌رساند. تصمیم‌گیری نهایی باید پس از ارزیابی کامل ابعاد پروژه، پیچیدگی‌های معماری و استانداردهای ایمنی مورد نیاز اتخاذ شود.