کپسول‌های آتش نشانی پودر و گاز به دلیل کارایی بالا در برابر طیف وسیعی از آتش سوزی‌ها، یکی از رایج‌ترین انواع خاموش‌کننده‌ها می‌باشد.

کپسول‌های آتش نشانی پودر و گاز از ترکیب دو ماده شیمیایی، پودر خشک و گاز تحت فشار، برای خاموش کردن آتش استفاده می‌کند.

پودر خشک: این پودر معمولاً از ترکیباتی مانند فسفات آمونیوم، بی کربنات سدیم و گچ ساخته می‌شود.

گاز تحت فشار: این گاز می‌تواند نیتروژن، دی اکسید کربن یا هوای فشرده باشد.

کپسول آتش نشانی پودر و گاز به دلیل عملکرد چند منظوره و کارآمدی در انواع کلاس‌های حریق، در مکان‌های مختلفی مانند منازل، ادارات، کارگاه‌ها، مراکز صنعتی، وسایل نقلیه، انبار‌ها و آشپزخانه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند.

انواع کپسول‌های آتش نشانی پودر و گاز

کپسول‌های پودر و گاز برای خاموش کردن آتش سوزی‌های کلاس A، B و C (مواد جامد، مایعات و گاز‌های قابل اشتعال) کارآمد هستند و بر اساس نوع پودر خشک و نوع گاز به کار رفته در آن‌ها به دسته‌های مختلفی تقسیم می‌شوند.

بر اساس نوع پودر خشک

کپسول‌های پودر خشک معمولی: این نوع کپسول‌ها از رایج‌ترین نوع کپسول‌های پودر و گاز هستند و برای خاموش کردن طیف وسیعی از آتش سوزی‌ها مانند آتش سوزی‌های مواد جامد، مایعات و گاز‌ها مناسب هستند.

پودر خشک معمولی معمولاً از ترکیباتی مانند فسفات آمونیوم، بی کربنات سدیم و گچ ساخته می‌شود.

کپسول‌های پودر شیمیایی مرطوب: این نوع کپسول‌ها برای خاموش کردن آتش سوزی‌های ناشی از فلزات قلیایی، مواد منفجره و تجهیزات الکتریکی طراحی شده‌اند.

پودر خشک مخصوص حاوی ترکیبات شیمیایی خاصی است که برای خاموش کردن این نوع آتش سوزی‌ها مؤثر هستند.

بر اساس نوع گاز

کپسول‌های نیتروژن: این نوع کپسول‌ها از نیتروژن به عنوان گاز پیشران استفاده می‌کنند.

نیتروژن گازی بی اثر است که هیچ گونه اثر منفی بر روی محیط زیست ندارد.

کپسول‌های دی اکسید کربن: این نوع کپسول‌ها از دی اکسید کربن به عنوان گاز پیشران استفاده می‌کنند. دی اکسید کربن علاوه بر اینکه به پرتاب پودر خشک کمک می‌کند، می‌تواند به خنک کردن شعله و جلوگیری از شعله ور شدن مجدد آتش نیز کمک کند.

کپسول‌های هوای فشرده: این نوع کپسول‌ها از هوای فشرده به عنوان گاز پیشران استفاده می‌کنند.

کپسول‌های هوای فشرده ارزان‌تر از سایر انواع کپسول‌ها هستند، اما ممکن است به اندازه آن‌ها کارآمد نباشند.

بر اساس وزن کپسول

کپسول‌های آتش نشانی پودر و گاز در اندازه‌های مختلفی موجود هستند که از 1 کیلوگرم تا 50 کیلوگرم یا بیشتر متغیر است.

مزایای کپسول آتش نشانی پودر

کارایی بالا: کپسول‌های پودر و گاز در برابر طیف وسیعی از آتش سوزی‌ها از جمله آتش سوزی‌های مواد جامد، مایعات و گاز‌ها کارآمد هستند.

قیمت مناسب: این نوع کپسول‌ها به طور کلی از کپسول‌های CO2 ارزان‌تر هستند.

وزن کم: کپسول‌های پودر و گاز به طور کلی از سایر انواع کپسول‌های اطفاء حریق با ظرفیت مشابه سبک‌تر هستند.

قابلیت استفاده مجدد: پس از استفاده، می‌توان کپسول را دوباره پر کرد و از آن مجدداً استفاده کرد.

عدم نیاز به تخلیه فوری: برخلاف برخی از خاموش‌کننده‌ها مانند فوم، نیازی به تخلیه فوری محل پس از استفاده از کپسول پودر و گاز نیست.

قابلیت استفاده در فضای باز: کپسول‌های پودر و گاز در برابر باد و باران مقاوم هستند و می‌توان از آن‌ها در فضای باز استفاده کرد.

معایب کپسول آتش نشانی پودری

ایجاد گرد و غبار: کپسول آتش نشانی پودر خشک پس از استفاده می‌تواند فضای اطراف را آلوده کند و برای افرادی که دچار مشکلات تنفسی هستند مضر باشد.

نیاز به تمیزکاری پس از استفاده: پس از استفاده از کپسول، محل باید به طور کامل تمیز شود تا از باقی ماندن پودر خشک جلوگیری شود.

کاهش دید: کپسول آتش نشانی پودر خشک می‌تواند دید را در هنگام استفاده از کپسول کاهش دهد.

عدم کارایی در برابر برخی از مواد: کپسول آتش نشانی پودر خشک در برابر برخی از مواد مانند فلزات قلیایی و مواد منفجره کارآمد نیست.

خوردگی: پودر خشک می‌تواند به برخی از فلزات و سطوح آسیب برساند.

مکانیسم خاموش کردن کپسول آتش نشانی پودر و گاز

کپسول‌های آتش نشانی پودر و گاز از طریق سه مکانیسم اصلی آتش را خاموش می‌کنند:

خفه کردن: پودر خشک با پوشاندن سطح مواد در حال سوختن، مانع از رسیدن اکسیژن به آن می‌شود و در نتیجه آتش را خاموش می‌کند.

جذب حرارت: پودر خشک با جذب گرمای شعله، دمای آن را کاهش داده و به خاموش شدن آتش کمک می‌کند.

مهار واکنش‌های شیمیایی: برخی از ترکیبات موجود در پودر خشک می‌توانند با مواد در حال سوختن واکنش داده و زنجیره واکنش‌های شیمیایی را که باعث آتش سوزی می‌شوند، مختل کنند.

نکته: کارایی کپسول‌های آتش نشانی پودر و گاز به عوامل مختلفی مانند نوع آتش سوزی، اندازه شعله و نحوه استفاده از کپسول بستگی دارد.

انتخاب کپسول آتش نشانی پودر و گاز

انتخاب کپسول آتش نشانی پودر و گاز مناسب به عوامل مختلفی مانند نوع آتش سوزی، اندازه فضای مورد نظر و بودجه شما بستگی دارد که در ادامه به بررسی آن‌ها می‌پردازیم:

1. نوع آتش سوزی: مهمترین عامل در انتخاب کپسول، نوع آتش سوزی است که ممکن است با آن مواجه شوید.

بر روی کپسول‌های آتش نشانی علامت‌هایی وجود دارد که نشان می‌دهد برای چه نوع آتش سوزی‌هایی مناسب هستند. به عنوان مثال، یک کپسول مناسب برای آتش سوزی‌های کلاس A، B و C با علامت ABC نشان داده می‌شود.

به طور کلی کپسول‌های آتش نشانی برای خاموش کردن سه نوع آتش سوزی طراحی شده‌اند:

آتش سوزی کلاس A: این نوع آتش سوزی شامل مواد جامد قابل احتراق مانند چوب، کاغذ، منسوجات و پلاستیک است.

آتش سوزی کلاس B: این نوع آتش سوزی شامل مایعات قابل اشتعال مانند بنزین، روغن، گریس و حلال‌ها است.

آتش سوزی کلاس C: این نوع آتش سوزی شامل گاز‌های قابل اشتعال مانند پروپان، بوتان و گاز طبیعی است.

2. اندازه فضای مورد نظر: اندازه فضای مورد نظر نیز بر انتخاب کپسول مناسب تأثیر می‌گذارد. به طور کلی، برای هر 30 متر مربع فضای باز به یک کپسول آتش نشانی با ظرفیت 2 تا 6 کیلوگرم نیاز است.
3. بودجه: قیمت کپسول‌های آتش نشانی پودر و گاز می‌تواند بسته به نوع، ظرفیت و برند آن‌ها متفاوت باشد.
4. عوامل دیگر:

عوامل دیگری نیز می‌توانند در انتخاب کپسول مناسب نقش داشته باشند، مانند:

دمای محیط: برخی از کپسول‌ها برای استفاده در دمای بسیار پایین یا بسیار بالا طراحی شده‌اند.

قابلیت حمل: اگر نیاز به حمل کپسول به مکان‌های مختلف دارید، باید به وزن و ابعاد آن توجه کنید.

ویژگی‌های خاص: برخی از کپسول‌ها دارای ویژگی‌های خاصی مانند نازل‌های قابل تنظیم یا پایه‌های قابل نصب بر روی دیوار هستند.

موارد استفاده از کپسول‌های آتش نشانی پودر و گاز:

آتش سوزی‌های مواد جامد: این نوع کپسول‌ها برای خاموش کردن آتش سوزی‌های مواد جامد مانند چوب، کاغذ، پارچه، پلاستیک و لاستیک بسیار مؤثر هستند.

آتش سوزی‌های مایعات قابل اشتعال: کپسول‌های پودر و گاز می‌توانند برای خاموش کردن آتش سوزی‌های مایعات قابل اشتعال مانند بنزین، روغن، گریس و حلال‌ها استفاده شوند.

آتش سوزی‌های گاز: این نوع کپسول‌ها برای خاموش کردن آتش سوزی‌های گاز‌های قابل اشتعال مانند پروپان، بوتان و گاز طبیعی مناسب هستند.

آتش سوزی‌های الکتریکی: کپسول‌های پودر و گاز می‌توانند برای خاموش کردن آتش سوزی‌های تجهیزات الکتریکی مانند سیم کشی، موتور‌ها و تابلو‌های برق استفاده شوند.

در اینجا چند نمونه از مکان‌هایی که می‌توان از کپسول‌های آتش نشانی پودر و گاز استفاده کرد، آورده شده است:

منزل: کپسول‌های پودر و گاز باید در هر خانه‌ای در آشپزخانه، اتاق نشیمن و پارکینگ وجود داشته باشد، بنابراین کپسول پودر و گاز معمولی 2 تا 6 کیلوگرمی برای استفاده در منزل مناسب می‌باشد.

محل کار: کپسول‌های پودر و گاز باید در تمام محل‌های کار، به ویژه در مناطقی که با مواد قابل اشتعال یا تجهیزات الکتریکی سر و کار دارند، وجود داشته باشد، لذا کپسول پودر و گاز معمولی 6 تا 12 کیلوگرمی برای استفاده در محل کار مناسب است.

وسایل نقلیه: کپسول‌های پودر و گاز باید در هر وسیله نقلیه‌ای مانند خودرو، کامیون و موتور سیکلت وجود داشته باشد، بنابراین کپسول پودر و گاز 1 تا 2 کیلوگرمی برای خاموش کردن آتش سوزی‌های کوچک در خودرو‌ها مناسب است.

ساختمان‌های عمومی: کپسول‌های پودر و گاز باید در تمام ساختمان‌های عمومی مانند مدارس، بیمارستان‌ها و هتل‌ها وجود داشته باشد، بنابراین کپسول پودر و گاز 10 تا 25 کیلوگرمی برای آتش سوزی‌های بزرگ در ساختمان‌های عمومی مناسب است.

محل‌های خاص: اگر در محل کار با مواد خطرناکی مانند فلزات قلیایی یا مواد منفجره سر و کار دارید، به یک کپسول پودر و گاز مخصوص برای خاموش کردن این نوع آتش سوزی‌ها نیاز دارید.

لازم به ذکر است که کپسول‌های آتش نشانی پودر و گاز شیمیایی مرطوب برای کاربردهایی از جمله آزمایشگاه‌ها، تأسیسات نظامی، فرودگاه‌ها، پالایشگاه‌ها استفاده می‌شوند.

نحوه عملکرد کپسول آتش نشانی پودر و گاز

کپسول‌های پودر و گاز با آزاد کردن یک پودر شیمیایی خشک که آتش را خفه می‌کند، عمل می‌کنند.

هنگامی که شیر کپسول باز می‌شود، گاز تحت فشار پودر خشک را به سمت آتش پرتاب می‌کند. پودر خشک با پوشاندن سطح مواد در حال سوختن، اکسیژن را از آن جدا کرده و باعث خاموش شدن آتش می‌شود. همچنین، گاز موجود در کپسول می‌تواند به خنک کردن شعله و جلوگیری از شعله ور شدن مجدد کمک کند.

در کپسول‌های آتش نشانی با مواد شیمیایی مرطوب با آزاد کردن مخلوطی از آب، مواد شیمیایی و گاز عمل می‌کنند که آتش را خفه می‌کند و از انتشار دود و حرارت جلوگیری می‌کند و این کار را بدون ایجاد کثیفی انجام می‌دهد.

مراحل عملکرد کپسول آتش نشانی پودری

فشردن اهرم: با فشردن اهرم روی کپسول، شیر آن باز می‌شود.

ر‌ها شدن گاز: گاز تحت فشار از مخزن کپسول خارج شده و پودر خشک را به سمت آتش پرتاب می‌کند.

خاموش شدن آتش: پودر خشک با پوشاندن سطح مواد در حال سوختن، اکسیژن را از آن جدا کرده و باعث خاموش شدن آتش می‌شود. همچنین، گاز موجود در کپسول می‌تواند به خنک کردن شعله و جلوگیری از شعله ور شدن مجدد کمک کند.

نکات ایمنی هنگام استفاده از کپسول‌های آتش نشانی پودر و گاز

با رعایت این نکات ایمنی می‌توانید از کپسول‌های آتش نشانی پودر و گاز به طور مؤثر و ایمن برای خاموش کردن آتش سوزی استفاده کنید.

کپسول‌های آتش نشانی پودر و گاز ابزار‌های مفیدی برای اطفاء حریق هستند، اما استفاده از آن‌ها در شرایط نامناسب می‌تواند خطرناک باشد. برای اطمینان از ایمنی خود و اطرافیانتان هنگام استفاده از این نوع کپسول‌ها، به نکات زیر توجه کنید:

محل نصب کپسول‌ها: کپسول‌های آتش نشانی باید در مکان‌های قابل مشاهده و در دسترس باشند.

دسترسی به کپسول‌ها: اطمینان حاصل کنید که هیچ گونه مانعی برای دسترسی به کپسول‌های آتش نشانی وجود ندارد.

آموزش استفاده از کپسول‌ها: به همه افراد حاضر در محل نحوه استفاده از کپسول‌های آتش نشانی را آموزش دهید.

قبل از استفاده:

1. دستورالعمل‌های روی کپسول را به دقت مطالعه کنید.
2. از سالم بودن کپسول و تاریخ انقضای آن مطمئن شوید.
3. کپسول را در مکانی به دور از دسترس کودکان و افراد ناآگاه قرار دهید.

هنگام استفاده:

1. از کپسول در فضا‌های بسته بدون تهویه مناسب استفاده نکنید.
2. هنگام استفاده از کپسول، از ماسک تنفسی استفاده کنید.
3. کپسول را به سمت شعله آتش هدایت کنید و تا زمانی که آتش به طور کامل خاموش شود، به اسپری کردن ادامه دهید.
4. از ایستادن در مقابل یا پشت شعله آتش خودداری کنید.
5. از قرار دادن کپسول در معرض حرارت مستقیم یا تابش نور خورشید خودداری کنید.

بعد از استفاده:

1. محل را به طور کامل تمیز کنید تا از باقی ماندن پودر خشک جلوگیری شود.
2. کپسول را به طور مرتب چک کنید و در صورت نیاز آن را شارژ مجدد کنید.
3. در صورت بروز هرگونه مشکل یا نقص در کپسول، از آن استفاده نکنید و آن را به مراکز مجاز تعمیر ببرید.

نکات پیشگیری از آتش سوزی:

کپسول‌های آتش نشانی پودر و گاز ابزار‌های مفیدی برای اطفاء حریق هستند، اما به خاطر داشته باشید که پیشگیری از آتش سوزی بهترین راه برای محافظت از خود و اموال‌تان است.

همیشه قبل از استفاده از هر نوع خاموش‌کننده، با نحوه عملکرد آن آشنا شوید.

در صورت وقوع آتش سوزی بزرگ، بلافاصله با خدمات آتش نشانی تماس بگیرید.

به کودکان در مورد خطرات آتش سوزی و نحوه استفاده صحیح از کپسول‌های آتش نشانی آموزش دهید.

یک برنامه تخلیه آتش سوزی برای خانه یا محل کار خود داشته باشید و به طور مرتب آن را تمرین کنید.

وسایل برقی را زمانی که از آن‌ها استفاده نمی‌کنید خاموش کنید.

از مواد قابل اشتعال در مکان‌های امن نگهداری کنید.

سیگار را در مکان‌های نامناسب و ناامن روشن نکنید.

از ظروف و وسایل پخت و پز معیوب استفاده نکنید.

نحوه نگهداری و شارژ صحیح کپسول‌های آتش نشانی پودر و گاز

نگهداری و شارژ صحیح کپسول‌های آتش نشانی پودر و گاز برای اطمینان از عملکرد صحیح آن‌ها در زمان آتش سوزی ضروری است.

در اینجا چند نکته برای نگهداری و شارژ این نوع کپسول‌ها آورده شده است:

نگهداری

محل نگهداری: کپسول‌ها را در مکانی خشک، خنک و دور از نور مستقیم خورشید و منابع گرما نگهداری کنید. دمای مناسب نگهداری بین -15 تا 50 درجه سانتی‌گراد است.

محافظت از رطوبت: کپسول‌ها را از رطوبت و بارش مستقیم باران یا برف محافظت کنید.

جلوگیری از آسیب: کپسول‌ها را از ضربه، افتادن و آسیب‌های فیزیکی دیگر محافظت کنید.

بازرسی منظم: به طور مرتب کپسول‌ها را از نظر وجود هرگونه آسیب یا نقص بصری مانند زنگ زدگی، ترک خوردگی یا نشت بررسی کنید.

فشار سنج: به طور مرتب فشار سنج کپسول را بررسی کنید تا مطمئن شوید که در محدوده ایمن قرار دارد.

دسترسی: کپسول‌ها را در مکان‌های قابل مشاهده و در دسترس قرار دهید. هیچ گونه مانعی برای دسترسی به کپسول‌ها وجود نداشته باشد.

آموزش: به همه افراد حاضر در محل نحوه استفاده از کپسول‌ها را آموزش دهید.

شارژ

تاریخ انقضا: کپسول‌ها را باید طبق دستورالعمل سازنده و یا استاندارد‌های محلی شارژ کرد. تاریخ انقضا معمولاً روی کپسول درج شده است.

شارژ توسط متخصص: کپسول‌ها باید توسط یک تکنسین متخصص و دارای مجوز شارژ شوند.

پس از استفاده: اگر از کپسول استفاده شده است، باید بلافاصله شارژ شود.

ثبت سوابق: سوابق مربوط به تاریخ شارژ و نام تکنسین را برای هر کپسول نگهداری کنید.

نکات مهم:

هرگز سعی نکنید خودتان کپسول را شارژ کنید.

از استفاده از کپسول‌های منقضی شده یا آسیب دیده خودداری کنید.

در صورت مشاهده هرگونه مشکل با کپسول، مانند نشت یا افت فشار، بلافاصله آن را از سرویس خارج کنید.

دستورالعمل‌های روی کپسول را به دقت مطالعه کنید و برای اطلاعات بیشتر با سازنده یا یک تکنسین متخصص مشورت کنید.

با رعایت این نکات ساده می‌توانید از کپسول‌های آتش نشانی پودر و گاز خود به درستی نگهداری و شارژ کنید و از آن‌ها برای محافظت از خود و اموال‌تان در برابر آتش سوزی استفاده کنید.

به یاد داشته باشید که پیشگیری از آتش سوزی بهترین راه برای محافظت از خود و اموال‌تان است.

جهت ارتباط با کارشناسان آسافایر به منظور مشاوره خرید کپسول آتش نشانی پودر و گاز یا اطلاع از قیمت کپسول آتش نشانی پودر و گاز می‌توانید با شماره تلفن 85 92 88 22 -021 تماس حاصل فرمایید.